គ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺគ្រុនឈាម និងវិធានការបង្ការ
- 2016-08-26 23:43:19
- ចំនួនមតិ 0 | ចំនួនចែករំលែក 0
គ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺគ្រុនឈាម និងវិធានការបង្ការ
ចន្លោះមិនឃើញ
ខាងក្រោមជាកិច្ចសម្ភាសជាមួយលោកសាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ុង សុផល ប្រធានផ្នែកជំងឺឆ្លង អនុប្រធានការិយាល័យបចេ្ចកទេសនៃមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ និងជាប្រធានអនុគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងផ្នែកគ្លីនិកនៃជំងឺគ្រុនឈាម ស្តីអំពីចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងជំងឺគ្រុនឈាម និងវិធានការការពារជំងឺគ្រុនឈាម។
សំណួរ១ - អ្វីជាជំងឺគ្រុនឈាម?
ចម្លើយ៖ គ្រុនឈាមគឺជាជំងឺឆ្លងមួយដែលបង្កឡើងដោយវីរុស ហើយប្រភេទវីរុសនោះមានឈ្មោះថាវីរុសដាំង។ ហេតុដូច្នេះ យើងក៏ដាក់ឈ្មោះជំងឺនេះឲ្យចំតែម្តងថាជាជំងឺគ្រុនឈាមដាំង។ បច្ចុប្បន្ន នៅពុំទាន់មានការព្យាបាល ឬការបង្ការជាក់លាក់ណាមួយប្រឆាំងនឹងជំងឺគ្រុនឈាមដាំងនេះនៅឡើយ។
សំណួរ២ - ជំងឺគ្រុនឈាមបង្កឡើងដោយសារអ្វី? ហើយវាចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀតតាមណាខ្លះ?
ចម្លើយ៖ ជំងឺគ្រុនឈាមមិនមែនឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ដោយផ្ទាល់នោះទេ គឺជំងឺនេះត្រូវបានចម្លងតាមរយៈការខាំរបស់សត្វមូសខ្លាញី ដែលវាមានឈ្មោះជាភាសាបច្ចេកទេសថាអាអេដែសអាអេហ្ស៊ីបស៊ី (AedesAegypti)។ តាមពិត មូសនេះវាទៅបឺតឈាមពីមនុស្ស ឬអ្នកជំងឺដើម្បីបានឈាមដែលមានសម្បូរជាតិប្រូតេអ៊ីនច្រើនមកចិញ្ចឹមពងរបស់វាទេ ប៉ុន្តែដោយសារនៅក្នុងក្រពេញទឹកមាត់វាមានមេរោគ និងមានជាតិកុំឲ្យឈាមកក ដូច្នេះពេលវាបឺតឈាមមនុស្ស វាត្រូវបញ្ចេញសារធាតុកុំឲ្យឈាមកកនោះចូលទៅ ក៏ដូចជារុញមេរោគទាំងនោះចូលទៅក្នុងខ្លួនយើងនៅពេលដំណាលគ្នាដែរ។
សំណួរ៣ – ជំងឺគ្រុនឈាមនេះច្រើនកើតមាននៅតំបន់ណា ហើយនៅពេលណាដែរ?
ចម្លើយ៖ ជំងឺគ្រុនឈាមដាំងត្រូវបានគេឃើញកើតមានឡើងនៅតំបន់ត្រូពិក និងក្រោមត្រូពិកនៅទូទាំងពិភពលោក ដែលភាគច្រើនគេឃើញកើតមាននៅតំបន់ក្នុងទីក្រុងជុំវិញទីក្រុង ឬទីប្រជុំជនដែលមានមនុស្សរស់នៅច្រើនកុះករ ហើយមានការខ្វះអនាម័យបរិស្ថានដែលខុសពីជំងឺគ្រុនចាញ់ដែលច្រើនកើតនៅតំបន់មានព្រៃ។ អនាម័យបរិស្ថានសំដៅលើការទុកព្រៃរបោះឲ្យដុះនៅជុំវិញផ្ទះ ការទុកសំបកកង់ឡានកំប៉ុងចាស់ៗថូផ្កាដែលបង្កឲ្យមានការដក់ទឹកបានដែលជាជម្រកពងរបស់សត្វមូសពាងទឹកមិនបានគ្របត្រឹមត្រូវ។ ជាធម្មតា រដូវដែលមានអត្រាជំងឺគ្រុនឈាមខ្ពស់ គឺច្រើនតែនៅរដូវភ្លៀងធ្លាក់ ចាប់ពីខែឧសភាដល់ កញ្ញា ដែលក្នុងអំឡុងរដូវនេះ ដង់ស៊ីតេរបស់សត្វមូសមានកម្រិតខ្ពស់។ ឯអំឡុងពេលពីខែមករា ដល់មេសា និងពីខែតុលា ដល់ធ្នូ ជាទូទៅ វាមិនមែនកើតជំងឺគ្រុនឈាមទេដែលក្នុងអំឡុងពេលនោះករណីជំងឺគ្រុនឈាមកើតមានតិចតួច។
បច្ចុប្បន្ន មានប្រជាជនក្នុងពិភពលោកប្រហែលចំនួនពាក់កណ្ដាលកំពុងរស់នៅប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃជំងឺគ្រុនឈាម។ ក្នុងរយៈពេល៥០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជំងឺគ្រុនឈាមបានរីករាលដាលពីការកើតមានក្នុងប្រទេសតែមួយចំនួនតូចរហូតដល់ការកើតមានជាការរាតត្បាតក្នុង១២៨ប្រទេសដែលមានមនុស្សរស់នៅប្រមាណ ៤ពាន់លាននាក់ ហើយករណីកើតថ្មី (អាំងស៊ីដង់) នៃជំងឺគ្រុនឈាមក៏មានការកើនឡើង ៣០ដងផងដែរ។ សព្វថ្ងៃនេះ ទ្វីបអាស៊ីមានបន្ទុកនៃជំងឺគ្រុនឈាមតំណាងឲ្យ ៧០% នៃបន្ទុកជំងឺទាំងមូលក្នុងពិភពលោក។
សំណួរ៤ - ជំងឺគ្រុនឈាមនេះប៉ះពាល់លើមនុស្សវ័យណាច្រើនជាងគេ?
ចម្លើយ៖ ជំងឺគ្រុនឈាមដាំងអាចកើតមានចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជា ជំងឺនេះភាគច្រើនកើតលើក្មេងអាយុតិចជាង១៥ឆ្នាំ។ ក្មេងនៅចន្លោះអាយុ៥‑៩ឆ្នាំ គឺជាក្រុមដែលកើតជំងឺគ្រុនឈាមដាំងច្រើនជាងគេ ដោយសារតែក្មេងនៅចន្លោះអាយុនេះមិនសូវបានទទួលការយកចិត្តទុកដាក់មើលថែដិតដល់ពីឪពុកម្ដាយ ឬអាណាព្យាបាលរបស់ពួកគេ។ ក្មេងដែលស្ថិតក្នុងចន្លោះអាយុ១‑៤ឆ្នាំ គឺជាក្រុមដែលមានហានិភ័យខ្ពស់លំដាប់ទីពីរ។
សំណួរ៥ - មនុស្សម្នាក់អាចកើតជំងឺគ្រុនឈាមដាំងប៉ុន្មានដងក្នុងមួយជីវិត?
ចម្លើយ៖ មនុស្សម្នាក់អាចជំងឺគ្រុនឈាមដាំងរហូតដល់៤ដងក្នុងជីវិតរបស់គេ។ ការឆ្លងរោគលើកដំបូងនៃជំងឺនេះ គេហៅថាជំងឺគ្រុនដាំង (ដាំងក្លាស់ស៊ីក) ដែលមិនទាន់មានសញ្ញាបាត់បង់ប្លាស្មា និងការហូរឈាមទេ។ នៅពេលមនុស្សម្នាក់ឆ្លងជំងឺនេះចាប់ពីលើកទីពីរទៅ ជំងឺនោះនឹងវិវត្តទៅជាមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញ និងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយបន្តវិវត្តទៅជាជំងឺគ្រុនឈាមដាំង។ ដូច្នេះបន្ទាប់ពីកើតជំងឺគ្រុនដាំង បើមានមេរោគដាំងប្រភេទផ្សេងៗទៀតចូលមកក្នុងខ្លួនខុសពីប្រភេទមេរោគដំបូងនោះ វាអាចនឹងបង្កឲ្យកើតជំងឺគ្រុនឈាមដាំងរហូតដល់ ២ ឬ៣ដងទៀត ដោយសារមេរោគដាំងមាន៤ប្រភេទ (មេរោគដាំងទី១ដល់ទី៤)។ ជំងឺគ្រុនឈាមដាំងធ្ងន់ធ្ងរ គឺជាមូលហេតុនាំមុខនៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់ក្នុងចំណោមកុមារនៅតាមបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួននៅទ្វីបអាស៊ី និងអាមេរិកឡាទីន។
សំណួរ៦ – អ្វីខ្លះជារោគសញ្ញា ឬចង្កោមរោគសញ្ញាសង្ស័យរបស់ជំងឺគ្រុនឈាមដាំង?
ចម្លើយ៖ ជំងឺគ្រុនឈាមគឺជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរមួយមានលក្ខណៈស្រដៀងជំងឺគ្រុនផ្ដាសាយធំដែលអាចកើតមានលើមនុស្សគ្រប់វ័យ។ គេគួរតែមានការសង្ស័យថាកើតជំងឺគ្រុនឈាមកាលណា អ្នកជំងឺមានអាការក្តៅខ្លួនខ្លាំង (៤០អង្សាសេ) ហាក់មិនឆ្លើយតបនឹងថ្នាំបញ្ចុះកម្ដៅ (ប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល) និងមានអមមកជាមួយនូវរោគសញ្ញា២ក្នុងចំណោមរោគសញ្ញា ដូចជា ឈឺក្បាលខ្លាំង ឈឺនៅក្រោយរង្វង់គ្រាប់ភ្នែក ឈឺសាច់ដុំនិងសន្លាក់ ចង្អោរ ក្អួត ហើមក្រពេញ ឬស្នាមកន្ទួលលើស្បែក។ ជាធម្មតា រោគសញ្ញាទាំងនោះមានរយៈពេល២-៧ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីដំណាក់កាលសំងំនៃមេរោគ៤-១០ថ្ងៃក្រោយពីការខាំនៃសត្វមូសដែលមានផ្ទុកមេរោគជំងឺគ្រុនឈាម។
សំណួរ៧ – គ្រូពេទ្យគួរផ្ដល់ជាដំបូន្មានចំពោះឪពុកម្ដាយ ឬអាណាព្យាបាលរបស់កុមារដែលមានជំងឺគ្រុនឈាមទាក់ទងនឹងការបញ្ជូន និងដាក់កុមារឲ្យសម្រាកពេទ្យ?
ចម្លើយ៖ ឪពុកម្ដាយ ឬអាណាព្យាបាលរបស់កុមារដែលសង្ស័យមានកើតជំងឺគ្រុនឈាម គួរដឹងនូវរោគសញ្ញាព្រមាន ដូចជា អាការក្តៅខ្លួនចាប់ផ្ដើមថយចុះខណៈពេលដែលស្ថានភាពទូទៅរបស់អ្នកជំងឺកាន់យ៉ាប់យ៉ឺន។ រោគសញ្ញានៃភាពយ៉ាប់យ៉ឺនរបស់អ្នកជំងឺមានដូចជា សន្លឹម មិនឃ្លានអាហារ ក្អួតខ្លាំង ឈឺពេញក្នុងពោះខ្លាំង ឡេះឡះ ហូរឈាម អត់ទឹកនោម (៤-៦ម៉ោង)។
ជាទូទៅ ពេលដែលក្មេងម្នាក់មានលេចចេញនូវអាការក្ដៅខ្លួនស្រួចស្រាល់ (មិនឆ្លើយតបនឹងថ្នាំបំបាត់កម្ដៅ-ប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល) ហើយអាការក្ដៅខ្លួននោះមាន២ថ្ងៃជាប់ ពេលនោះឪពុកម្ដាយ ឬ អាណាព្យាបាលគួរនាំក្មេងនោះទៅជួបគ្រូពេទ្យ បើទោះជាមិនទាន់មានរោគសញ្ញាអមមកជាមួយនៅឡើយក៏ដោយ។
សំណួរ៨ - មានការព្យាបាលជំងឺគ្រុនឈាមដាំងដែរឬទេ?
ចម្លើយ៖ ដោយសារជំងឺគ្រុនឈាមដាំងបង្កឡើងដោយពួកវីរុស ដូច្នេះគ្មានការព្យាបាលជាក់លាក់សម្រាប់ជំងឺនេះនៅឡើយ។ អ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន គឺត្រូវចេញវេជ្ជបញ្ជាឲ្យព្យាបាលតាមរបៀបថែទាំ និងព្យាបាលរោគសញ្ញា ព្រមទាំងព្យាបាលផលវិបាកទាំងឡាយដែលអាចកើតមានឡើងពីជំងឺគ្រុនឈាមដាំង។
សំណួរ៩ – ក្មេងកើតជំងឺគ្រុនឈាម មានគ្រោះថ្នាក់ដែរឬទេ?
ចម្លើយ៖ ជំងឺគ្រុនឈាមដាំង គឺជាជំងឺដ៏គ្រោះថ្នាក់ និងអាចប៉ះពាល់ដល់ជីវិត។អ្នកជំងឺគ្រុនឈាមអាចលេចចេញផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរមួយចំនួនដែលអាចនាំទៅរកការស្លាប់បាន។ ផលវិបាកទាំងនោះរួមមាន ការលើសជាតិទឹកក្នុងរាងកាយ ការហូរឈាមច្រើន (បណ្ដាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំពពួកអាស្ពីរីន ឬអ៊ីប៊ុយប្រូហ្វែន ឬការបាត់បង់កត្តាកំណកឈាម) ភាពខ្សោយតម្រងនោម ការខ្សោយចង្វាក់ដង្ហើម និងការខ្សោយបេះដូងបែបតឹងណែន។
សំណួរ១០ – វិធានការការពារកុំឲ្យកើតជំងឺគ្រុនឈាម មានដូចម្ដេចខ្លះ?
ចម្លើយ៖ វិធានការការពារការឆ្លងជំងឺគ្រុនឈាមមានដូចជា៖ ១. វិធានការបែបសមូហភាព៖ លុបបំបាត់ទីជម្រកមូសពងដែលអាចបង្កើតជាដង្កូវទឹក (ព្រៃជុំវិញផ្ទះ សំបកកង់ឡានចាស់ៗ សំបកកំប៉ុងចាស់ៗ ការគ្រប់គ្រង និងលុបបំបាត់ដង្កូវទឹក ការប្រើថ្នាំបាញ់សម្លាប់សត្វមូស។ យុទ្ធនាការអប់រំ និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅតាមរយៈបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយ បណ្ដាញសង្គម សាលារៀន និងយុទ្ធនាការផ្សេងៗក្នុងសហគមន៍ជាដើម។
២. វិធានការបែបបុគ្គល៖ គេងក្នុងមុង ប្រើថ្នាំលាបការពារកុំឲ្យមូសខាំស្លៀកពាក់ខោអាវវែងៗ និងប្រាប់ក្មេងៗឲ្យចៀសវាងការលេងនៅទីកន្លែងងងឹតដែលសំបូរសត្វមូស។ល។
សំណួរ១១ – បច្ចុប្បន្ន មានថ្នាំចាក់បង្ការជំងឺគ្រុនឈាមហើយឬនៅ?
ចម្លើយ៖ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៥ និងដើមឆ្នាំ២០១៦ នេះ ថ្នាំចាក់បង្ការជំងឺគ្រុនឈាមដំបូងគេបំផុតដែលផលិតដោយក្រុមហ៊ុនសាណូហ្វីប៉ាស្ទ័ររបស់បារាំងត្រូវបានគេចុះបញ្ជិកាដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នៅប្រទេសមួយចំនួនដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់កើតមានជំងឺគ្រុនឈាម។ កាលពីខែមេសា កន្លងទៅនេះ ហ្វីលីពីនបានអនុវត្តមុនគេនូវការដាក់បញ្ចូលថ្នាំបង្ការជំងឺគ្រុនឈាមទៅក្នុងកម្មវិធីចាក់ថ្នាំបង្ការថ្នាក់ជាតិរបស់ខ្លួន។ សម្រាប់កម្ពុជា ថ្នាំបង្ការជំងឺគ្រុនឈាមនេះនៅមិនទាន់មកដល់នៅឡើយ ប៉ុន្តែសង្ឃឹមថាវានឹងអាចមកដល់ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
សាណូហ្វី ជាក្រុមហ៊ុនឱសថឈានមុខគេមួយលើពិភពលោក បានរកឃើញ និងកែច្នៃ ព្រមទាំងចែកចាយផលិតផលដែលផ្តោតសំខាន់លើតម្រូវការរបស់អ្នកជំងឺជាចម្បង។ សាណូហ្វី មានចំណុចស្នូលសំខាន់ៗ ៥ ក្នុងវិស័យថែទាំសុខភាព ដូចជា ផ្នែកទឹកនោមផ្អែម និងសរសៃឈាមបេះដូង,វេជ្ជសាស្រ្តទូទៅ និងទីផ្សារថ្មីៗ, សាណូហ្វី Genzyme, សាណូហ្វីប៉ាស្ទ័រ និងសុខភាពសត្វ។
សាណូហ្វីប៉ាស្ទ័រ ជាស្ថាប័នថ្នាំបង្ការរបស់ក្រុមហ៊ុនសាណូហ្វី ដែលផលិតថ្នាំបង្ការលើសពី១០០០លានដូសក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដែលផ្ដល់ការការពារដល់មនុស្សលើសពី៥០០លាននាក់ទូទាំងសាកលលោក។ ជាស្ថាប័នមួយក្នុងចំណោមស្ថាប័នឈានមុខគេ និងធំជាងគេក្នុងឧស្សាហកម្មថ្នាំបង្ការនៅលើសកលលោកអស់រយៈពេលជាងមួយសតវត្សមកហើយ សាណូហ្វីប៉ាស្ទ័រ បាន និងកំពុងផលិតថ្នាំបង្ការការពារជីវិតដែលមានគុណភាពខ្ពស់សមស្របនឹងតម្រូវការផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ។ ក្រុមហ៊ុន វិនិយោគក្នុងទឹកប្រាក់លើសពី ១លានអឺរ៉ូ សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍថ្មីៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមចូល www.sanofipasteur.com ឬ www.sanofipasteur.us ៕
អត្ថបទ៖ ពាណិជ្ជកម្ម