មកដឹងកត្តាហានិភ័យ បង្កជាជំងឺបេះដូង និងការការពារ

2019-04-03 09:11:46
ចំនួនមតិ 0 | ចំនួនចែករំលែក 0

ចន្លោះមិនឃើញ

ជំងឺបេះដូង មានច្រើនប្រភេទណាស់ ដូចជា ជំងឺចង្វាក់បេះដូងខុសធម្មតា, ជំងឺភាពរឹងនៃសរសៃឈាមអាកទែ, ជំងឺសាច់ដុំបេះដូងរឹង ឬខ្សោយ, ជំងឺខ្សោយបេះដូងពីកំណើត, ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង និង ជំងឺរោគបេះដូង ជាដើម។

ពាក្យថា «ជំងឺបេះដូង» ជារឿយៗត្រូវបានគេប្រើជំនួសពាក្យ «ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង» (Cardiovascular Disease) ដែលជាទូទៅសំដៅលើស្ថានភាពទាក់ទងនឹងសរសៃឈាមតូចៗរារាំង ឬរាំងស្ទះ បង្កឲ្យមានការគាំងបេះដូង ឈឺទ្រូង ឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលជាដើម។

កត្តាហានិភ័យដែលអាចបង្កជាជំងឺបេះដូង

អាយុ ៖ វ័យចំណាស់បង្កើនហានិភ័យនៃការខូចខាត និងបង្រួមសរសៃអាកទែ ព្រមទាំងធ្វើឲ្យសាច់ដុំបេះដូងខ្សោយ ឬក្រាស់។
ការរួមភេទ ៖ ជាទូទៅបុរសមានហានិភ័យខ្ពស់នៃជំងឺបេះដូង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ហានិភ័យសម្រាប់ស្ត្រីកើនឡើងបន្ទាប់ពីអស់រដូវ។
ការជក់បារី ៖ ថ្នាំនីកូទីននៅក្នុងបារី រឹតត្បិតសរសៃឈាមរបស់អ្នក ហើយជាតិកាបូនម៉ូណូអុកស៊ីតអាចធ្វើឲ្យខូចដល់ស្រទាប់ខាងក្នុង បង្កឲ្យងាយនឹងមានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។ ការគាំងបេះដូងច្រើនតែកើតលើអ្នកជក់បារី ជាងអ្នកដែលមិនជក់បារី។
ថ្នាំគីមី និងថ្នាំព្យាបាលវិទ្យុសកម្មមួយចំនួនសម្រាប់ជំងឺមហារីក ៖ ថ្នាំប្រភេទនេះអាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។
របបអាហារមិនត្រឹមត្រូវ ៖ អាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់, អំបិល, ស្ករ និងកូឡេស្តេរ៉ុលខ្ពស់ អាចរួមចំណែកដល់ការវិវត្តនៃជំងឺបេះដូង។
សម្ពាធឈាមខ្ពស់ ៖ សម្ពាធឈាមខ្ពស់មិនអាចគ្រប់គ្រងបាន អាចធ្វើឲ្យសរសៃឈាមបេះដូងរបស់អ្នករឹង និងសរសៃអាកទែឡើងក្រាស់ ហើយបង្រួមសរសៃដែលឈាមឆ្លងកាត់។
កម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុលខ្ពស់ ៖ កម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុលខ្ពស់នៅក្នុងឈាមរបស់អ្នកអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការបង្កើតជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។
ទឹកនោមផ្អែម ៖ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូង។ វាមានកត្តាហានិភ័យស្រដៀងគ្នាទៅនឹងភាពធាត់ និងសម្ពាធឈាមខ្ពស់ដែរ។
ភាពធាត់ ៖ ការលើសទម្ងន់ជាទូទៅធ្វើឲ្យកត្តាហានិភ័យផ្សេងៗទៀតកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន។
អសមត្ថភាពរាងកាយ ៖ កង្វះការធ្វើលំហាត់ប្រាណក៏ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងប្រភេទនៃជំងឺបេះដូង និងកត្តាហានិភ័យជាច្រើនទៀតផងដែរ។
ភាពតានតឹង ៖ ភាពតានតឹងដដែលៗ អាចធ្វើឲ្យខូចសរសៃឈាមអាកទែរបស់អ្នក និងធ្វើឲ្យកត្តាគ្រោះថ្នាក់ដទៃទៀតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ជំងឺបេះដូង។
អនាម័យមិនល្អ ៖ មិនលាងដៃឲ្យបានទៀងទាត់ ហើយមិនបង្កើតទម្លាប់ផ្សេងទៀត ដែលអាចជួយការពារការឆ្លងមេរោគ ឬបាក់តេរី ធ្វើឲ្យអ្នកប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគបេះដូង (Heart Infections)។ សុខភាពមាត់ធ្មេញ ក៏អាចរួមចំណែកដល់ជំងឺបេះដូងផងដែរ។

ការការពារ

ប្រភេទនៃជំងឺបេះដូងដូចជា ជំងឺខ្សោយបេះដូងពីកំណើត មិនអាចការពារបានឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកអាចជួយការពារប្រភេទជំងឺបេះដូងផ្សេងៗទៀត ដោយការផ្លាស់ប្ដូររបៀបរស់នៅ ដូចជា៖

ឈប់ជក់បារី
គ្រប់គ្រងស្ថានភាពសុខភាពផ្សេងទៀត ដូចជា សម្ពាធឈាមខ្ពស់, កូឡេស្តេរ៉ុលខ្ពស់ និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម
ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងហោចណាស់ ៣០នាទីក្នុងមួយថ្ងៃ
ញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ និងអំបិលទាប
រក្សាទម្ងន់ដែលមានសុខភាពល្អ
កាត់បន្ថយ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង
អនុវត្តអនាម័យឲ្យបានល្អ