កកាយរឿងរ៉ាវ មាតាល្ខោនបាសាក់ ដែលកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយគួរតែដឹង

2018-03-28 02:47:00
ចំនួនមតិ 0 | ចំនួនចែករំលែក 0

ចន្លោះមិនឃើញ

ល្ខោនបាសាក់ ជាសិល្បៈដែលមានវ័យចំណាស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ មានកំណើតនៅខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម ក្នុងអំឡុង ឆ្នាំ១៩២០។ សិល្បៈការិនី ល្ខោនបាសាក់ម្នាក់ដែលមានឈ្មោះល្បីសុសសាយពេញនគរ គឺអ្នកស្រី ចេក ម៉ាច។

នៅពេលនេះ Sbay សូម លើកយកប្រវត្តិត្រួសៗ របស់អ្នកស្រី ចេក ម៉ាច ដៃគូសម្ដែង របស់លោក សាំង សារុន យកមកបង្ហាញដូចខាងក្រោមនេះ។

អ្នកស្រី ចេក ម៉ាច ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរហៅឈ្មោះថាជាមាតាល្ខោនបាសាក់ ព្រោះការសម្ដែងល្អគ្មានពីរ និងសំនៀងដែលបង្កប់រយលានមនោសញ្ចេតនា។ អ្នកស្រី ចេក ម៉ាច កើតនៅឆ្នាំ១៩៣២ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងគ្រួសារអ្នកសិល្បៈ មួយ។ ឪពុកឈ្មោះទូច ចេក មានឋានៈជានាយព្រិន្ទបាលឯក (កងរក្សាព្រះអង្គ) និង ម្តាយ ឈ្មោះ សំ អិច ជានាដការីក្នុងរបាំព្រះរាជទ្រព្យ។ នេះបើតាមសៀវភៅ យីកេនិងល្ខោនបាសាក់បោះពុម្ពឆ្នាំ១៩៩៧ របស់លោកពេជ្យទុំក្រវិល។

ដោយសារមានឈាមជ័រជាអ្នកសិល្បៈ ក្នុងវ័យកុមារភាពអាយុ ៦ឬ ៧ឆ្នាំ អ្នកស្រីចូលចិត្តច្រៀងរាំយ៉ាងខ្លាំង។ ជាពិសេសកុមារី ម៉ាច តែងតែនាំក្មេងមានវ័យស្របាលគ្នាទៅមើលការហាត់របស់ក្រុមល្ខោនមួយក្រុម ដែលមានម្ចាស់រោងល្ខោនមួយមានឈ្មោះថាអ្នកស្រី ហ៊ង។ នៅពេលត្រលប់មកផ្ទះវិញ ក្មេងទាំងនោះតែងតែនាំគ្នាធ្វើត្រាប់តាមការសម្ដែងរបស់ក្រុមល្ខោនមិនឲ្យចន្លោះឡើយ។ ក្រៅពីនេះអ្នកស្រីក៏តែងតែទៅតាមម្ដាយអ្នកស្រី ទៅមើលការហាត់សម្ដែងរបាំក្នុងព្រះបរមរាជវាំងផងដែរ។ ដោយសារក្ដីស្រលាញ់ខ្លាំងក្នុងការសម្ដែង អ្នកស្រីក៏ចាប់ផ្តើមចូលហាត់សម្តែងល្ខោនមានអាយុទើបតែ១០ឆ្នាំ ក្នុងរឿងដំបូង គឺរឿង"ដាវ"និង រឿង"ឃុនឆាងឃុនផែន"។

រូបតំណាង

ភាពល្អឯក នៃការសម្តែង បូករួមទាំងការ មានសំឡេងល្អពីធម្មជាតិនិង រូបសម្បត្តិស្រស់សោភានៅធ្វើឲ្យអ្នកស្រីទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងពីពលរដ្ឋខ្មែរ គ្រប់ស្រទាប់ជាន់ថ្នាក់។ អ្នកស្រីចេកម៉ាកបានទទួលតួនាទីជាតួឯកស្រី តាំង១៦ ឆ្នាំជាពិសេស អ្នកស្រីត្រូវទទួលខុសត្រូវ ការងារជាច្រើន ផ្សេងទៀតគឺអ្នកស្រីត្រូវសម្តែងល្ខោនតាមរោងល្ខោន ទាំងក្នុងភ្នំពេញនិងតាមខេត្ត ក្រៅពីនេះអ្នកស្រីក៏មានសម្តែងល្ខោននិយាយ ក្នុងវិទ្យុជាតិដែលចាក់ផ្សាយជារាងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍អាទិត្យ រាល់សប្ដាហ៍ ជាមួយលោកសាំង សារុន ដែលមានសំឡេងក្រអួនក្រអៅ ជាគូរសំឡេងដ៏សាកសមផុតទៀតផង។

រូបតំណាង

នៅ អាយុ២៦ ឆ្នាំ អ្នកស្រីបានរៀបការ ជាមួយបុរសម្នាក់ឈ្មោះដួង។ ក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ ១៩៧០ ក្នុង អំឡុងពេល សម័យសាធារណៈរដ្ឋ អ្នកស្រីចេក ម៉ាច នៅតែមិនបោះបង់ ការសម្ដែងសិល្បៈនេះឡើយ ។ រហូត មកដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកស្រីក៏បាន ជម្លៀសទៅបណ្ដាខេត្ត លុះមកដល់ថ្ងៃរំដោះ៧មករាឆ្នាំ១៩៧៩ អ្នកស្រីក៏បានវិលត្រលប់មកក្រុងភ្នំពេញដើម្បីរកសាច់ញាតិតែមិនបានជួបឡើយ។ ពេលនោះអ្នកស្រីក៏មានជំងឺជាប់ខ្លួន ពេលនោះអ្នកក៏បានចូលបម្រើការងារក្នុងក្រសួងវប្បធម៌ និងត្រូវបានតែងតាំងឲ្យធ្វើជាគ្រូបង្រៀននៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ពេលនោះតមក។ លើសពីនេះអ្នកស្រីក៏បានទៅសិក្សានៅខេត្តព្រះត្រពាំង ដើម្បីស្វែងយកពីទម្រង់សិល្បៈល្ខោនបាសាក់។

រូបតំណាង

នៅឆ្នាំ១៩៩៣ អ្នកស្រីត្រូវបានទទួលកិត្តិយសជាវិរៈសិល្បការិនីប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា។ ពេលនោះអ្នកស្រីចេកម៉ាចមិនមានជីវភាពល្អទេ ព្រោះអ្នកស្រីត្រូវមើល ជំងឺក្រោយពីអ្នកស្រីមានបញ្ហាវះកាត់ ជាច្រើនលើកតែ អ្នកស្រីនៅតែបន្តការពារនិងបង្ហាត់សិល្បៈនេះ ។ តាម ប្រសាសន៍ លោក ព្រឿង ឈាង ទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានបញ្ជាក់ថាលោកស្រីចេក ម៉ាច លោកបាន ចែកឋានកាលពីជាង១០ ឆ្នាំមុនចំពោះសាច់ញាតិដែលជាអ្នកបន្តវេនសិល្បៈ ពីលោកស្រីមានចៅស្រីម្នាក់ដែលរៀនរបាំបុរាណ៕

អត្ថបទ៖ ច្រឹក ស្រីអូន