ខ្លីៗ ពីដំណើរការថ្មដែលប្រិយមិត្តគួរតែដឹង

2017-09-11 02:20:29
ចំនួនមតិ 0 | ចំនួនចែករំលែក 0

ចន្លោះមិនឃើញ

ថ្មមានច្រើននៅគ្រប់ទីកន្លែង។ ពិភពលោកដ៏ទាន់សម័យនេះត្រូវពឹងផ្អែកលើប្រភពថាមពលដែលអាចងាយស្រួលយកតាមខ្លួនបាន ដែលឃើញមានគ្រប់កន្លែងតាំងពីលើទូរសព្ទ រហូតដល់កាស និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកនានា។ ដូច្នេះ អ្នកគួរយល់ដឹងពីដំណើរការរបស់ថ្មនេះ ដើម្បីជាចំណេះដឹងបន្ថែម ដែលមានបង្ហាញដូចខាងក្រោម៖

លក្ខណៈទូទៅរបស់ថ្ម

យោងតាមលោក Ann Marie Satry ជាសហស្ថាបនិក និងជានាយកប្រតិបត្តិ Sakti3 ដែលជាក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាផ្នែកថ្មមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋ Michigan សហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្ហាញថា ថ្មភាគច្រើនមានបីផ្នែករួមមាន អេឡិចត្រូត, អេឡិចត្រូលីត និង Separator។ ជារួមមាន អេឡិចត្រូតពីរក្នុងគ្រាប់ថ្មទាំងអស់ ដែលទាំងពីរនេះផលិតឡើងពី Conductive materials ប៉ុន្តែពួកវាមានតួនាទីផ្សេងគ្នា។ អេឡិចត្រូត មួយដែលបានស្គាល់ថាជា កាតូត ភ្ជាប់ទៅនឹងផ្នែកវិជ្ជមាន (+) នៅខាងចុងថ្ម ហើយជាកន្លែងដែលចរន្តអគ្គិសនីចាកចេញ (ឬ Electron ចូល) ពីថ្មកំឡុងពេល Discharge ដែលពេលថ្មត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្ដល់ថាមពលឲ្យអ្វីមួយ។ អេឡិចត្រូត មួយផ្សេងទៀតដែលបានស្គាល់ជា អាណូត (Anode) ភ្ជាប់ទៅនឹងផ្នែកអវិជ្ជមាន (-) នៅខាងចុងរបស់ថ្ម ហើយជាកន្លែងដែលចរន្តអគ្គិសនីចូល (ឬ Electrons ចាកចេញ) ទៅនឹងថ្មកំឡុងពេល Discharge។

រវាងអេឡិចត្រូត (Electrode) ទាំងពីរនេះ ក៏ដូចជានៅខាងក្នុងពួកវាជា អេឡិចត្រូលីត (Electrolyte) ដែលជាសារធាតុរាវ ឬជែល ដែលមាននូវភាគល្អិតផ្ទុកអគ្គិសនី ឬអ៊ីយ៉ុង។ អ៊ីយ៉ុងផ្សំជាមួយនឹងវត្ថុធាតុជាច្រើនធ្វើឲ្យកើតមាននូវ អេឡិចត្រូត (Electrode) ដែលបង្កើតនូវប្រតិកម្មគីមី អាចឲ្យថ្មបង្កើតចរន្តអគ្គិសនីបាន។ ផ្នែកចុងក្រោយរបស់ថ្មគឺ Separator ដែលតួនាទីរបស់វាគឺរក្សា Anode និង Cathode ដាច់ពីគ្នានៅខាងក្នុងថ្ម។ ដោយគ្មាន Separator ចំពោះ Electrode ទាំងពីរប៉ះគ្នាដែលបង្កើតបានជាសៀគ្វីខ្លី ហើយធ្វើឲ្យថ្មមានដំណើរការមិនប្រក្រតី។

តើវាមានដំណើរការយ៉ាងដូចម្ដេច?

ដើម្បីប្រមើលមើលនូវរបៀបដែលថ្មមានដំណើរការ អ្នកអាចប្រមើលថាអ្នកដាក់ថ្មអាល់កាឡាំងដូចជា Double AAs ចូលពិល។ ពេលអ្នកដាក់ថ្មទាំងនោះចូលពិល ហើយបន្ទាប់មកបើកពិលនោះ មានន័យថាអ្នកកំពុងបំពេញសៀគ្វីទៅឲ្យវា។ ថាមពលគីមីដែលបានរក្សាទុកក្នុងថ្មបានបម្លែងថាមពលអគ្គិសនី ដែលធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ថ្ម ហើយចូលក្នុងអំពូលរបស់ពិល បណ្ដាលឲ្យវាភ្លឺ។ បន្ទាប់មកចរន្តអគ្គិសនីចូលម្ដងទៀតទៅកាន់ថ្ម ប៉ុន្តែនៅខាងចុងផ្ទុយគ្នាពីកន្លែងដែលវាចេញមក។

គ្រប់ផ្នែកទាំងអស់របស់ថ្មដំណើរការជាមួយគ្នាដើម្បីធ្វើឲ្យពិលភ្លឺឡើង។ Electrode ក្នុងថ្មផ្ទុកនូវអាតូមនៃ conducting materials ជាក់លាក់។ ឧទាហរណ៍៖ ក្នុងថ្មអាល់កាឡាំង Anode ត្រូវបង្កើតពី ស័ង្កសី និង ម៉ង់កាណែអុកស៊ីត ដើរតួនាទីជា Cathode។ ម្យ៉ាងទៀត Electrolyte ចន្លោះ និងខាងក្នុង Electrode ទាំងនោះផ្ទុកនូវអ៊ីយ៉ុង។ ពេលអ៊ីយ៉ុងទាំងនេះជាមួយនឹងអាតូម Electrodes ប្រតិកម្មជាលក្ខណៈ Electrochemical កើតឡើងរវាងអ៊ីយ៉ុង និងអាតូម Electrodes។

បណ្ដាប្រតិកម្មគីមីដែលកើតឡើងក្នុង Electrode ត្រូវបានស្គាល់ថាជាប្រតិកម្ម Oxidation-reduction (redox)។ ក្នុងថ្ម Cathode ត្រូវបានស្គាល់ថាជាភ្នាក់ងារ Oxidizing ព្រោះវាទទួលយក Electron ពី Anode។ Anode ត្រូវបានស្គាល់ថាជា ភ្នាក់ងារ Reducing ពេលវាបាត់បង់ Electron។ លោក Sastry បាននិយាយថា ប្រតិកម្មទាំងនេះមានលទ្ធផលនៅក្នុងលំហូររបស់អ៊ីយ៉ុងរវាង Anode និង Cathode ក៏ដូចជាដោះលែងនូវ Electron ចេញពីអាតូមរបស់ Electrode។

Free electron (Electron ដែលមិនភ្ជាប់ទៅនឹងចំណុចកណ្ដាលរបស់អាតូម ហើយអាចផ្លាស់ទីបានដោយស៊េរី) ទាំងនេះប្រមូលផ្ដុំក្នុង Anode។ ជាលទ្ធផល Electrode មានការសាកផ្សេងគ្នា។ Anode បានក្លាយជាសាកដោយផលអវិជ្ជមាន (-) ដែលជា Electron ត្រូវបានបញ្ចេញ ហើយ Cathode បានក្លាយជាសាកដោយផលវិជ្ជមាន (+) ដែលជា Electron (ដែលសាកដោយផលអវិជ្ជមាន (-) ) ត្រូវបានប្រើប្រាស់។ លក្ខណៈខុសគ្នាក្នុងការសាកបណ្ដាលឲ្យ Electron ចង់ផ្លាស់ទីទៅកាន់ Cathode ដែលសាកដោយផលវិជ្ជមាន។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ពួកវាមិនមានវិធីដើម្បីចូលទៅក្នុងថ្ម ព្រោះ Separator ការពារពួកវាពីការធ្វើបែបនេះ។

ពេលអ្នកត្រលប់ Switch លើពិល គ្រប់យ៉ាងនឹងផ្លាស់ប្ដូរ។ Electron ឥលូវមានផ្លូវដើម្បីទៅកាន់ Cathode។ ប៉ុន្តែដំបូង ពួកវាត្រូវឆ្លងកាត់តាមរយៈបាតអំពូលរបស់ពិល។ សៀគ្វីត្រូវបានបំពេញពេលចរន្តអគ្គិសនីចូលម្ដងទៀតទៅកាន់ថ្មតាមរយៈផ្នែកខាងលើរបស់ថ្មនៅចំនុច Cathode។

ថ្ម

រាល់ថ្មទាំងអស់ដំណើរការក្នុងវិធីដូចគ្នាតិចក្ដី ឬច្រើនក្ដី តែប្រភេទខុសគ្នានៃថ្មមានមុខងារផ្សេងគ្នា។

វ៉ុល៖ លោក Sastry បានពន្យល់ថា វ៉ុលក៏ត្រូវបានគេស្គាល់ឈ្មោះមួយទៀតថាវ៉ុល Cell ដែលបង្ហាញពីចំនួននៃការរុញច្រានអគ្គិសនី ឬសម្ពាធដែល Free electron ផ្លាស់ទីពីផលវិជ្ជមាននៅខាងចុងរបស់ថ្ម ទៅផលអវិជ្ជមាននៅខាងចុង។ ក្នុងថ្មមានវ៉ុលទាប ចរន្តផ្លាស់ទីចេញពីថ្មមានលក្ខណៈយឺតជាងនៅក្នុងថ្មជាមួយនឹងវ៉ុលខ្ពស់ (ការរុញច្រានអគ្គិសនីកាន់តែច្រើន)។ ថ្មក្នុងពិលមានវ៉ុលប្រហែល ១.៥។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើពិលប្រើប្រាស់ថ្មពីរ ដូច្នេះវាមាន ៣ វ៉ុល។ ថ្ម Lead-acid ដែលបានប្រើប្រាស់ក្នុងឡានគ្មានអគ្គិសនីភាគច្រើន ជាធម្មតាមាន ២ វ៉ុល ប៉ុន្តែជាធម្មតាមានថ្ម ៦ កូនភ្ជាប់គ្នាដែលប្រើប្រាស់ក្នុងរថយន្ត ដែលមាន ១២ វ៉ុល។ ថ្ម Lithium-cobalt-oxide ភាគច្រើនជាប្រភេទថ្ម Li-ion អាចរកឃើញក្នុងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកជាច្រើន ដែលមានវ៉ុលប្រហែល ៣.៧ វ៉ុល។

អំពែ៖ ជាខ្នាតនៃចរន្តអគ្គិសនី ឬចំនួននៃ Electron ដែលរត់តាមសៀគ្វីក្នុងពេលវេលាជាក់លាក់មួយ។
Capacity៖ សមត្ថភាព ឬសមត្ថភាព Cell ត្រូវបានកំណត់ខ្នាតក្នុងអំពែម៉ោង ដែលជាចំនួនម៉ោងរបស់ថ្មអាចផ្គត់ផ្គង់នូវចំនួនចរន្តអគ្គិសនីជាក់លាក់មួយ មុនពេលវ៉ុលរបស់វាធ្លាក់ចុះ។ ថ្ម អាល់កាឡាំងមាន ៩ វ៉ុលដែលជាប្រភេទថ្មត្រូវបានប្រើក្នុងវិទ្យុចល័ត មាន ១ អំពែម៉ោង ដែលមានន័យថាថ្មនេះអាចបន្តផ្គត់ផ្គង់ ១ អំពែនៃចរន្តសម្រាប់ ១ ម៉ោងមុនពេលវាឈានដល់វ៉ុលមួយ ដែលខ្សោយ (អស់ថ្ម)។
ដង់ស៊ីតេ Power៖ បង្ហាញពីចំនួន Power របស់ថ្មដែលអាចដឹកជញ្ជូនក្នុងមួយឯកតាទម្ងន់។ សម្រាប់រថយន្តអេឡិចត្រូនិក ដង់ស៊ីតេ Power មានសារៈសំខាន់ ព្រោះវាអាចប្រាប់ថារថយន្តអ្នកអាចបង្កើនល្បឿនលឿនប៉ុណ្ណាពី ០ ទៅ ៦០ mph (៩៧ គីឡូម៉ែត្រ ក្នុងមួយម៉ោង)។ វិស្វករបន្តព្យាយាមស្វែងរកនូវវិធីផ្សេងៗ ដើម្បីធ្វើឲ្យថ្មតូច ហើយមិនបន្ថយនូវដង់ស៊ីតេ Power។
ដង់ស៊ីតេ Energy៖ បង្ហាញពី Energy របស់ថ្មដែលអាចចែកចាយបានប៉ុន្មាន ដែលបានបែងចែកដោយ Volume ឬ Mass របស់ថ្ម។ ចំនួននេះទាក់ទងទៅនឹងអ្វីមួយដែលមានផលប៉ះពាល់ធំលើអ្នកប្រើប្រាស់ ដូចជាតើអ្នកត្រូវការប្រើរយៈពេលប៉ុណ្ណាមុនពេលសាក ឬតើអ្នកអាចបើកបររថយន្តអេឡិចត្រូនិកអ្នកឆ្ងាយប៉ុណ្ណា មុនពេលឈប់ដើម្បីសាក៕

ទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗ គន្លឹះមានប្រយោជន៍រួមទាំងចំណេះដឹងផ្សេងៗពីបច្ចេកវិទ្យា កុំភ្លេចចុច Like Page Sabay News Technology...

ចុចអានបន្ត ៖

ប្រភព៖ LiveScience ប្រែសម្រួល ៖ ប៊ុន ធឿន