ប្រវត្តិសាស្ត្រ៖ វិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី មិនមែនទើបតែកើតទេ គឺចាប់តាំងពីពេលដួលរលំសហភាពសូវៀត រហូតដល់ផ្ទុះសង្គ្រាមលើកនេះ

2022-03-04 04:39:51
ចំនួនមតិ 0 | ចំនួនចែករំលែក 0

ចន្លោះមិនឃើញ

កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កងទ័ពរុស្ស៊ីបានចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន នាំទៅដល់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដ៏ធំបំផុតមួយ រវាងរុស្ស៊ី និងលោកខាងលិច។ កងកម្លាំងរុស្ស៊ី បានចូលឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន ពីគោលដៅជាច្រើន ហើយគេមើលឃើញថា នេះជាការចាប់ផ្តើមនៃសង្រ្គាមនៅអឺរ៉ុប ជុំវិញការទាមទាររបស់រុស្ស៊ី ឱ្យបញ្ចប់ការពង្រីកខ្លួនរបស់អង្គការ NATO ឆ្ពោះទៅភាគខាងកើត។

តើមូលហេតុអ្វីនាំឱ្យរុស្ស៊ី ចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ហើយគេរង់ចាំមើលថាតើអង្គការ NATO នឹងជួយអ៊ុយក្រែនដោយរបៀបណា?

មុនពេលប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក Vladimir Putin បានចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការយោធាចូលឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ កន្លងមកលោក បានបដិសេធជាច្រើនខែមកហើយថា គ្មានគម្រោងចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ឡើយ។

ប៉ុន្តែជាក់ស្ដែងក្នុងសុន្ទរកថាតាមទូរទស្សន៍ លោក Vladimir Putin ប្រកាសយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ថា លោកបានបញ្ជាឱ្យធ្វើ ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេសគឺចូលឈ្លានបានអ៊ុយក្រែន ដើម្បីការពារពលរដ្ឋរុស្ស៊ី ដែលបានទទួលរងនូវ អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ នៅអ៊ុយក្រែន។

បើយើងមើលទៅលើប្រវត្តិសាស្ត្រ រវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី គឺជាទឹក និងប្រេងតាំងពីដើមមក ហើយការប៉ះទង្គិចដោយយោធាបែបនេះ ក៏មិនមែនជាលើកទីមួយដែរ។ ទាំងអ៊ុយក្រែន ក៏ដូចជា រុស្ស៊ីដែរ ធ្លាប់ជាសាធារណរដ្ឋមួយ ក្នុងចំណោមសាធារណរដ្ឋទាំង ១៥ ក្នុងសហភាពសូវៀត ហើយនៅ ថ្ងៃទី១ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១ អ៊ុយក្រែនប្រកាសឯករាជ្យ ក្រោយការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត។

នៅឆ្នាំ ១៩៩៤ អ៊ុយក្រែនបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈមួយ នៅក្នុងទីក្រុងប៊ុយដាប៉ែស ប្រទេសហុងគ្រី រួមជាមួយនឹងប្រទេសហត្ថលេខី ៣ផ្សេងទៀត គឺ រុស្ស៊ី សហរដ្ឋអាមេរិក និងអង់គ្លេស។ តាមរយៈអនុស្សារណៈនេះ អ៊ុយក្រែនសុខចិត្តបោះបង់ចោលអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលបន្សល់ទុកពីសម័យសហភាពសូវៀត ដោយផ្ទេរទៅឲ្យរុស្ស៊ី។ ជាថ្នូរមកវិញ រុស្ស៊ី សហរដ្ឋអាមេរិក និងអង់គ្លេស ដែលសុទ្ធសឹងជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរ បានសន្យាគោរពអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពដែនដីរបស់អ៊ុយក្រែន។

លុះដល់ឆ្នាំ ២០០៨ អ៊ុយក្រែន ស្នើសុំចូលជាសមាជិកបក្សសម្ព័ន្ធ NATO ឬ OTAN ហើយ NATO បានស្វាគមន៍បំណងចង់ចូលជាសមាជិករបស់ អ៊ុយក្រែន ដែរ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយមានការជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លាពីសំណាក់រុស្ស៊ី ហើយប្រទេសសំខាន់ពីរក្នុងអូតង់ គឺបារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ ធ្វើឲ្យ ណាតូ បានបដិសេធទទួលអ៊ុយក្រែន។

នៅឆ្នាំ ២០១៤ ស្រដៀងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ពេលនេះដែរ រុស្ស៊ីពង្រាយកងទ័ពនៅតំបន់គ្រីមេ ក្នុងហេតុផលថា ដើម្បីការពារប្រជាជនដើមកំណើតរុស្ស៊ី បន្ទាប់មក រៀបចំបោះឆ្នោតប្រជាមតិ ភ្ជាប់តំបន់គ្រីមេជាទឹកដីរបស់រុស្ស៊ី។ ការកាត់យកតំបន់គ្រីមេដោយរុស្ស៊ីត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិជាទូទៅ ចាត់ទុកថាជាទង្វើខុសច្បាប់ ចំណែកសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមទាំងប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិចបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ី ជុំវិញការកាត់យកតំបន់គ្រីមេ។

សង្រ្គាមបានផ្ទុះឡើងនៅតំបន់ Donbas ខាងកើតអ៊ុយក្រែន ហើយក្រុមឧទ្ទាមផ្តាច់ខ្លួន ដោយមានការគាំទ្រពីសំណាក់រុស្ស៊ី បានប្រកាសបង្កើតរដ្ឋឯករាជចំនួនពីរដាច់ពីអ៊ុយក្រែន គឺ Donetsk និង Luhansk ប៉ុន្តែ ក្រៅពីរុស្ស៊ី មិនមានប្រទេសណាផ្សេងទៀត ទទួលស្គាល់ការប្រកាសរដ្ឋឯករាជ្យទាំងពីរនេះទេ។

រំលងបាន ៥ឆ្នាំ លោក Volodymyr Zelensky ដែលជាប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន ដោយលោកធ្លាប់ជាតារាកំប្លែង បានចំណាយពេលច្រើននៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី ហើយចេះនិយាយភាសារុស្ស៊ីយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញផងនោះ ធ្លាប់បានសន្យា នៅក្នុងអំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតថា ក្រៅពីលុបបំបាត់អំពើពុករលួយក្នុងប្រទេស លោកក៏នឹងខិតខំប្រឹងប្រែងផងដែរបញ្ចប់ភាពតានតឹងជាមួយរុស្ស៊ី និងបញ្ចប់សង្រ្គាមនៅខាងកើតអ៊ុយក្រែន។

ដល់ឆ្នាំ ២០២១ បក្សសម្ព័ន្ធ NATO បានផ្តល់ឲ្យអ៊ុយក្រែននូវឋានៈជាប្រទេសដៃគូ ដែលបើកផ្លូវឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការខាងផ្នែកយោធាជាមួយគ្នា ក៏ប៉ុន្តែ នៅតែបដិសេធមិនចាប់ផ្តើមនីតិវិធីទទួលអ៊ុយក្រែនជាសមាជិក ទៅតាមការស្នើសុំរបស់លោក Zelensky នោះទេ។

ការព្យាយាមចូលជាសមាជិក NATO ម្ដងហើយម្ដងទៀតរបស់អ៊ុយក្រែន បានធ្វើឲ្យរុស្ស៊ីទប់កំហឹងលែងជាប់ និងបានហៅសកម្មភាពទាំងនោះថា ជាការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខតំបន់ និងព្រំដែនរុស្ស៊ី។ លុះដល់ចុងឆ្នាំ ក្រោយពីរុស្ស៊ីពង្រាយទ័ពកាន់តែច្រើន នៅក្បែរព្រំដែនអ៊ុយក្រែន ប្រទេសលោកខាងលិចក៏ចាប់ផ្តើមទាញសញ្ញាអាសន្ន ដោយលើកឡើងថា ជាការពង្រាយទ័ព ក្នុងគោលដៅចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។

កិច្ចប្រឹងប្រែងផ្នែកការទូតត្រូវបានគេសម្រុកធ្វើយ៉ាងខ្លាំង ដើម្បីបញ្ចៀសសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ក្នុងនោះ ក៏រួមមានទាំងជំនួបតាមវីដេអូ រវាងលោក Putin និង Biden ជំនួបដោយផ្ទាល់ នៅទីក្រុងម៉ូស្គូ រវាង និងរវាងប្រធានាធិបតីបារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ផង ក៏ប៉ុន្តែ ប្រតិបត្តិការផ្នែកការទូតទាំងនេះ មិនបានទទួលលទ្ធផលជាវិជ្ជមាននោះទេ ធ្វើឲ្យសង្គ្រាមនៅតែផ្ទុះឡើងនៅថ្ងៃទី ២៤ខែកុម្ភៈតែម្ដង។

គិតមកទល់ពេលនេះរុស្ស៊ីធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន កងទ័ពរុស្ស៊ីតាមរយៈអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ អះអាងថា គេបានបាញ់បំផ្លាញ រចនាសម្ព័ន្ធយោធាអ៊ុយក្រែន ជាង ១៥០០កន្លែង បំផ្លាញយន្តហោះ ៥៨គ្រឿង រថក្រោះរបស់កងទ័ពអ៊ុយក្រែនចំនួន៤៧២គ្រឿង ហើយជនស៊ីវិល និងទាហានជាច្រើនរយនាក់បានស្លាប់ និងរបួស ខណៈមនុស្សរាប់លាននាក់នៅអ៊ុយក្រែន កំពុងភៀសខ្លួនពេញផ្ទៃប្រទេស៕