លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ៖ “ មនុស្សម្នាក់ៗល្អបំផុតគឺត្រូវចេះរើបម្រះខ្លួនចេញពីគ្រប់ដំណាក់កាល”
- 2014-10-08 16:40:37
- ចំនួនមតិ 0 | ចំនួនចែករំលែក 0
លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ៖ “ មនុស្សម្នាក់ៗល្អបំផុតគឺត្រូវចេះរើបម្រះខ្លួនចេញពីគ្រប់ដំណាក់កាល”
ចន្លោះមិនឃើញ
មិត្តយុវវ័យភាគច្រើនប្រហែលជាធ្លាប់បានស្ដាប់ហើយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI ផ្សាយជាខេមរៈភាសា និងបទវិភាគភូមិសាស្ត្រនយោបាយស៊ីជម្រៅ មួយចំនួន ដែលត្រូវបានរៀបរៀងឡើងដោយលោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ អតីតនាយកគ្រប់គ្រងការផ្សាយជាភាសាបរទេស របស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ។ លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ មានប្រវត្តិជាសិស្សចូលសាលានៅអាយុជិត១៤ឆ្នាំ តែលោកបានខិតខំតស៊ូប្រឹងប្រែងគ្រប់យ៉ាងរហូតក្លាយជាអ្នកគ្រប់គ្រងការិយាល័យនិពន្ធ១០ភាសា នៅវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI។ លោកមានទស្សនៈផ្តាំផ្ញើរទៅយុវជនថា មនុស្សម្នាក់ៗ ល្អបំផុតគឺត្រូវចេះរើបម្រះខ្លួនចេញពីគ្រប់ដំណាក់កាល។ ដូច្នេះមុនទទួលបានជោគជ័យ តើលោកបានឆ្លងកាត់ដំណាក់ការលំបាកយ៉ាងណាខ្លះ?
លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ កើតនៅស្រុកមោងឫស្សីខេត្តបាត់ដំបង ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៦ មានឪពុកជាថៅកែម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ និងម្ដាយជាស្ត្រីមេផ្ទះ។
ជីវិតកុមារភាព ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម
ដោយសារប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមស៊ីវិល នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ ពីកុមារភាព លោកមិនបានរៀនសូត្រជាប់លាប់នោះទេ ព្រោះត្រូវភៀសខ្លួនពីសង្គ្រាម ដោយចុះឡើងភ្នំពេញបាត់ដំបងជាញឹកញាប់។ រហូត ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ពេលខ្មែរក្រហមចូលស្រុក ក្រុមគ្រួសាររបស់លោកត្រូវជម្លៀស ទៅរស់នៅ ក្នុងឃុំស្វាយជាតិ ខេត្តបាត់បង រហូតរបបខ្មែរក្រហមត្រូវបានដួលរលំនៅឆ្នាំ១៩៧៩។ ជីវិតជាកុមារ ឆ្លងកាត់សម័យខ្មែរក្រហម ក៏មិនខុសពីកុមារខ្មែរដទៃទៀតនោះទេ។លោកបានបាត់បង់ឪពុកជា ទីស្រលាញ់ និងបានឆ្លងកាត់ភាពលំបាក ដែលគ្រប់គ្នាមិនអាចនឹកស្រមៃឃើញ។
ជីវិតនៅជំរំភៀសខ្លួន
ក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំនៅឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រុមគ្រួសារលោក ដែលមានម្ដាយ ជីដូន និងបងប្អូនបួននាក់ក៏ភៀសខ្លួនទៅរស់នៅជំរំក្នុងទឹកដី ថៃ។ គ្រានោះជនភៀសខ្លួនខ្មែរ ក៏ដូចជាជនភៀសខ្លួនឥណ្ឌូចិនទាំងមូលដែរ ច្រើនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យភៀសខ្លួនទៅរស់នៅប្រទេសទី៣ រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា អូស្រ្តាលី និងប្រទេសបារាំងជាដើម។ ក្រុម គ្រួសាររបស់លោកបានសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសយកប្រទេសបារាំង ពីព្រោះមានម្ដាយមីងម្នាក់រស់នៅទីនោះ។ ចុងឆ្នាំ១៩៧៩ ទើបលោកមានភ័ព្វសំណាងបានចេញទៅរស់នៅប្រទេសបារាំង។
ជីវិតតស៊ូនៅស្រុកបារាំង
ជីវិតរស់នៅស្រុកបារាំង មានការលំបាកជាខ្លាំង ព្រោះត្រូវចាប់ផ្ដើមអ្វីៗថ្មីទាំងអស់ ក្នុងនោះរាប់បញ្ចូល ទាំងផ្នែកភាសា ការទំនាក់ទំនង និងការធ្វើលិខិតស្នាម។ ប៉ុន្តែ ទោះជាលំបាកយ៉ាងណា ក៏មិនស្មើនឹងរបបខ្មែរក្រហមនោះទេ។ ជំនាន់ខ្មែរក្រហម ត្រូវធ្វើការងារដោយបង្ខំ គ្មានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ និងរស់ក្នុងភាពភ័យខ្លាច។
ចូលសាលារៀននៅអាយុជិត ១៤ ឆ្នាំ
មក ដល់ប្រទេសបារាំងភ្លាម លោកមានបំណងប្រាថ្នារៀនសូត្រឲ្យខ្ពង់ខ្ពង់ដូចគេឯង ។ គ្រានោះហាក់បីដូចពិបាកបន្តិចសម្រាប់លោក ក្នុងការរកថ្នាក់រៀន ព្រោះសូម្បីអក្សរបារាំងមួយតួក៏លោកមិនចេះផង។ ដូច្នេះមិនដឹងថា ចាប់ផ្តើមពីចំណុចណាមុនទេ។ ប៉ុន្តែទោះជួបបញ្ហាស្មុគស្មាញយ៉ាងណា ក៏នៅមានជម្រើសពីរឲ្យលោកសម្រេចយកដែរ។ ទី១ លោកអាចចូលរៀន ក្នុងនាមជាសិក្ខាកាមនៅរោងចក្រមួយ ដើម្បីចេះជំនាញបច្ចេកទេស ហើយរយៈពេល៣ឬ៤ឆ្នាំបន្ទាប់ ពោលគឺនៅពេលលោកមានអាយុ១៨ ឆ្នាំនឹងអាចចូលបម្រើការងារនៅក្នុងរោងចក្រនោះដោយស្វ័យ ប្រវត្តិ។ ជម្រើសទី២ លោកត្រូវបន្ថយអាយុមកនៅត្រឹម១២ ឆ្នាំ ដើម្បីបានចូលរៀនសាលាបឋមសិក្សាជាមួយសិស្សជនជាតិបារាំងនៅថ្នាក់ទី ៨ (ថ្នាក់ទី១ ឬ២)ដែលមានអាយុ ចន្លោះពី៨ទៅ៩ ឆ្នាំ ខណៈលោកមានអាយុជិត១៤ឆ្នាំទៅហើយ។ លោកបានម្រេចយកជម្រើសទី២ ព្រោះគិតថា ជីវិតឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហមជួបការលំបាករួចទៅហើយ មិនចង់បន្តការលំបាក ដោយបញ្ចេញកម្លាំងច្រើនទៀតនោះទេ។ដូច្នេះលោកត្រូវ តែស្វែងរកចំណេះវិជ្ជា ដើម្បីកសាងអនាគតមួយឲ្យបានល្អប្រសើរ។
ចូលរៀនមិនបានប៉ុន្មានផង លោកអាចក្តាប់បានភាសាបារាំងបានយ៉ាងល្អ។ហើយជាបន្តបន្ទាប់គ្រូប្រចាំថ្នាក់ បានឲ្យលោករៀនផ្លោះ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៦ លោកបានប្រឡងជាប់បាក់ឌុបជាស្ថាពរ។ ខណៈសិស្សធម្មតាត្រូវប្រើពេលរៀន១២ឆ្នាំ ទើបអាចប្រឡងបាក់ឌុប តែលោករៀនតែ ៧ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែលោកមានអាយុជិត២២ឆ្នាំ យុវជននៅបារាំងក្រោយចប់បាក់ឌុបមានអាយុត្រឹម ១៧ទៅ១៨ ឆ្នាំ។
ចប់បាក់ឌុបមិនដឹងធ្វើអី
ក្រោយប្រឡងបាក់ឌុបជាប់ លោកមានអារម្មណ៍វិលវល់ ជាខ្លាំងមិនដឹងថាត្រូវរៀនអ្វីបន្តទៀតនៅមហាវិទ្យាល័យ។ មានមិត្តភ័ក្ដិខ្លះ ពូកែគណិតវិទ្យាទៅរៀនផ្នែកវិស្វករ ចំណែកលោកវិញមិនសូវពូកែគណិតវិទ្យាទេ។តែចូលចិត្ត ប្រវត្តិសាស្រ្ត ភាសាបារាំង និងទស្សនៈវិជ្ជា។ លុះគិតចុះគិតឡើងទៅ លោកដូចជាមានអារម្មណ៍ចង់ដឹងពីដំណើរប្រព្រឹត្តិទៅ នៃពិភពលោក ចង់យល់ពីរបបខ្មែរក្រហម ដែលលោកបានឆ្លងកាត់។ ហេតុអ្វីបានជាមានរបបខ្មែរក្រហម?ហេតុអ្វី បានជាខ្មែរក្រហមសម្លាប់ពូជសាសន៍ឯង? បន្ទាប់មកគ្រូ មួយរួបបានឲ្យយោបល់ថា បើចង់ដឹងរឿងរ៉ាវទាំងអស់ហ្នឹងលោកត្រូវចូលរៀនវិទ្យាសាស្រ្ត នយោបាយ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីបានចូលរៀននៅវិទ្យាស្ថាននយោបាយ(SciencesPo) លោកត្រូវរៀនត្រៀមមួយឆ្នាំសិន ទើបអាចប្រឡងចូលសាលានោះបាន។ ប្រឡង ចូលវិទ្យាស្ថាននយោបាយកាលនោះ មានបេក្ខជនជាង២ពាន់នាក់ដាក់ពាក្យប្រឡង តែសាលាជ្រើសរើសតែ ២០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ជាអ្វីដែលបានមកពីការខិតខំប្រឹងប្រែងលោកបានប្រឡងជាប់ជា ស្ថាពរ នៅវិទ្យាស្ថាននយោបាយ។
ចប់វិទ្យាស្ថាននយោបាយមកធ្វើជាអ្នកកាសែត
អាច ចាត់ទុកថាភាពចៃដន្យមួយ ក្នុងឆាកជីវិតរបស់លោក ព្រោះដំបូងឡើយ លោករៀននៅ វិទ្យាស្ថាននយោបាយមិនមានគោលបំណងក្លាយជាអ្នកកាសែត ទេ។លោកថា ធម្មតានៅប្រទេសបារាំងអ្នករៀននៅសាលានយោបាយ ច្រើនក្លាយជាមន្រ្តីរដ្ឋការ។ដូច្នេះហើយបានជាពេលចូលរៀន នៅសាលានយោបាយភ្លាមលោកបានប្តូរឈ្មោះពីខ្មែរមកជាបារាំង ដោយនៅរក្សាត្រកូលដដែល ព្រោះមហិច្ឆតារបស់លោកគឺចង់ក្លាយជាមន្ត្រីក្របខណ្ឌរបស់ រដ្ឋាភិបាលបារាំង។
ជាអ្នកការសែតខ្មែរ អត់សូវចេះខ្មែរ
នៅឆ្នាំ១៩៩២ ក្រោយរៀនចប់នៅសាកលវិទ្យាល័យ ការិយាល័យនិពន្ធវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិជាខេមរៈភាសាបានបើកល្មម ព្រោះកាលនោះ ប្រទេសបារាំងបានដើរតួនាទីជាប្រទេសដឹកនាំនិងរៀបចំ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស នៅឆ្នាំ១៩៩១។ទើបរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឲ្យ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិRFI ប្រើប្រាស់ រលកធាតុអាកាស FM ដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយនៅភ្នំពេញ និងនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន។
ឆ្នាំ១៩៩២ លោកបានជាប់ការងារនៅវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ បន្ទាប់ពីមានការជ្រើសរើសយ៉ាងតឹងរឹង ។លោកបានបញ្ជាក់ថា កាលនោះប្រសិនបើលោកគ្មានសញ្ញាប័ត្រវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយទេ ម្ល៉េះលោកក៏មិនអាចជាប់ការងារនៅវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិបានដែរ ព្រោះស្រុកគេ ដើម្បីក្លាយជាអ្នកការសែតបានលុះត្រាអ្នកហ្នឹងឯងត្រូវមានចំណេះ ដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ ត្រូវស្គាល់ប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោកឲ្យបានច្បាស់លាស់។ លោកមានអារម្មណ៍ត្រេកអរជាខ្លាំង ប៉ុន្តែបញ្ហាធំត្រង់ថា អត់សូវចេះភាសាខ្មែរស្ទាត់។ ប៉ុន្តែសំណាងល្អ ដែលលោកមានក្រុមការងារជួយ ដែលចេះភាសាខ្មែរស្ទាត់ជំនាញមានដូចជាលោក វ៉ាន់ ឌីកាអុន ដែលនាំឲ្យលោកអាចចេះសរសេរភាសាខ្មែរ ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី។ ធ្វើការនៅវិទ្យុបារាំងបាន មួយរយៈដឹងច្បាស់ពីចំណូលចិត្តខ្លួនឯង ព្រោះលោកជាមនុស្សចូលចិត្តនិយាយ និងវិភាគរកហេតុផល។
ឆ្នាំ១៩៩៦ លោកត្រូវបានគណៈគ្រប់គ្រងវិទ្យុបារាំង RFI បញ្ជូនមកប្រទេសកម្ពុជាឲ្យមកបង្រៀននៅCCI (Cambodia Communication Institute) ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងក្រសួងព័ត៌មាន។ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩៩ វិទ្យុអាស៊ីសេរីក៏បានមកទាក់ទងលោកឲ្យធ្វើការងារនៅទីក្រុង វ៉ាស៊ីនតោន។ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីលោកពិចារណាបន្តិច បានបដិសេធមិន និងបន្តធ្វើការនៅវិទ្យុបារាំង តែស្ម័ក្រចិត្តជួយបណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិករបស់អាស៊ីសេរីរយៈពេល មួយឆ្នាំនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្លាយជាអ្នកគ្រប់គ្រងការិយាល័យនិពន្ធ១០ភាសា
នៅ ឆ្នាំ២០០៤ លោកត្រូវបានតែងតាំងជានាយកការិយាល័យនិពន្ធជាភាសាខ្មែរ បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់បទពិសោធន៍ធ្វើការងារនៅវិទ្យុបារាំងរយៈពេលជាង ១០ ឆ្នាំ។រហូតនៅឆ្នាំ២០០៧ លោកត្រូវ បានតែងតាំង ជានាយកកិច្ចការអាស៊ីប្រចាំនៅវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ដោយគ្រប់គ្រងការិយាល័យនិពន្ធ៤ភាសា មានភាសាខ្មែរ ចិន វៀតណាមនិង ឡាវ។មិនត្រឹមប៉ុណ្ណឹងនៅឆ្នាំ២០១០ លោកត្រូវបានតែងតាំងជានាយកគ្រប់គ្រងការផ្សាយជាភាសាបរទេសទាំង មូលរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិRFI មានទាំងអស់ជាង១០ភាសា។ នេះ អាចចាត់ទុកថាជាមោទនភាពមួយ ក្នុងនាមកូនខ្មែរមួយរូប ដែលអាចឡើងកាន់តួនាទីដ៏ធំបែបនេះ ក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តជាតិរបស់ប្រទេសបារាំង។
សម្លឹងរកអ្វីផ្សេង ក្រៅពីតួនាទីដ៏ខ្ពស់នៅវិទ្យុបារាំង
“ខ្ញុំជាមនុស្សចូលចិត្តការរើបម្រះ។ អ្វីមួយពេលដែលខ្ញុំប្រឹងប្រែងឈោងចាប់វា មានអារម្មណ៍ចង់ធ្វើណាស់ ប៉ុន្តែពេលឈោងចាប់បានហើយ ចាប់ផ្ដើមអផ្សុក គិតចង់ធ្វើអ្វីផ្សេងទៀត ”។ទាំងនេះគឺជាប្រសាសន៍របស់លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ ។ លោកគិតថា តួនាទីរបស់លោកនៅវិទ្យុបារាំងនឹងមិនអាចឡើងខ្ពស់ជាងនេះទៀតទេ។ ដូច្នេះលោកតែងរិះគិត ធ្វើអ្វីបន្ថែមទៀត ខណៈលោកទើបមានអាយុជាង៤០ឆ្នាំផ្លាយ។ នៅឆ្នាំ២០១១ គំនិតចង់ពង្រីកម៉ោងផ្សាយជាខេមរៈភាសានៅប្រទេសកម្ពុជាបានផុសឡើង ក្នុងគោលបំណងប្រមូលអ្នកស្ដាប់ខ្មែរឲ្យបានកាន់តែច្រើន ខណៈលោកក៏មានបំណងចង់មករស់នៅស្រុកខ្មែរវិញដែរ ព្រោះបានឃ្លាតឆ្ងាយពីមាតុប្រទេសជាង៣០ឆ្នាំហើយ។លោកបានស្នើ ទៅថ្នាក់ដឹកនាំវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិRFI ឲ្យពង្រីកម៉ោងផ្សាយជាខេមរៈភាសា។ ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធ។
លាឈប់ពីការងារវិទ្យុ មកបើកវិទ្យុផ្ទាល់ខ្លួននៅស្រុកខ្មែរ
នៅ ឆ្នាំ២០១២ លោកក៏សម្រេចលាឈប់ពីមុខតំណែងដ៏ខ្ពស់នៅវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ដោយមានបំណងមកបើកវិទ្យុឯកជនមួយនៅស្រុកខ្មែរវិញម្តង។ពេលនោះគណៈ គ្រប់គ្រងវិទ្យុបារាំងបានចោទសួរលោកតើអាចមានការប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងវិទ្យុបារាំង ដែរទេ?។ពេលនោះលោកបានឆ្លើយថា ចង់មិនចង់ការប្រកួតប្រជែងត្រូវតែមាន ព្រោះជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដូចគ្នា។
ថ្នាក់គ្រប់ គ្រងវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិបានយល់ស្រប ទៅនឹងគម្រោងបើកវិទ្យុរបស់លោកនៅស្រុកខ្មែរ។ប៉ុន្តែត្រូវ សហការជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ស្របពេលបុគ្គលិកនៅស្រុកបារាំង មានតែ៤ទៅ៥នាក់ ប៉ុណ្ណោះមិនមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារដល់ឆ្នាំដែលបុគ្គលិកចាស់ៗចូលនិវត្តន៍។ទោះយ៉ាងណាការងារដំបូងលោកត្រូវធ្វើការបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជាឲ្យអនុញ្ញាតពង្រីកម៉ោងផ្សាយជាខេមរៈភាសានៃវិទ្យុបារាំង អន្តរជាតិនៅលើរលកធាតុអាកាសFM។
មានទឡ្ហីករណ៍ និងគោលជំហរច្បាស់លាស់ជាច្រើន ដែលលោកបញ្ជាក់ទៅរាជរដ្ឋាភិបាល ជុំវិញឯករាជភាពរបស់ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI មិនលំអៀងទៅរកគណបក្សនយោបាយណាមួយនោះ ទីបំផុត ក្រសួងព័ត៌មានបានផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណឲ្យវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ពង្រីកម៉ោងផ្សាយរបស់ខ្លួនជាខេមរៈភាសាប្រកបដោយជោគជ័យ តាមរយៈហ្វ្រេកង FM 92 Mhzនៅភ្នំពេញ និងសៀមរាប និង94 Mhz នៅបាត់ដំបង កំពង់ចាម និងខេត្តព្រះសីហនុ។ នៅថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI បានសម្ពោធការផ្សាយជាផ្លូវការ ដោយប្រែក្លាយពីកម្មវិធីមួយម៉ោងជាខេមរៈភាសាក្នុងមួយថ្ងៃ មកជាស្ថានីយវិទ្យុមួយ ដែលដំណើរការ១៤ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ក្នុងនោះរួមមានជាអាទិ៍កម្មវិធីព័ត៌មាន៣ម៉ោង(ម៉ោង៧ដល់ម៉ោង៨ព្រឹក ម៉ោង១ដល់ម៉ោង២រសៀល និងម៉ោង៧ដល់ម៉ោង៨យប់) និងព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍ មួយម៉ោងម្តង។
បច្ចុប្បន្ន
លោក តាន់ ហ្សង់-ហ្រ្វង់ស័រ មិនមែនជាអ្នកសារព័ត៌មានរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិRFIដូចមុននោះ ទេ។ តែលោកគឺជា អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន MMA (Media Management Agency) ដែលវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិRFI ជួលឱ្យគ្រប់គ្រងការិយាល័យ នៃវិទ្យុ មួយនេះនៅភ្នំពេញ។ លោកថា “ដោយសារមាននិស្ស័យជាអ្នកការសែត យើងនៅតែជាអ្នកគ្រប់គ្រងម្នាក់ ដែលឲ្យតម្លៃលើវិស័យសារព័ត៌មានដដែល”។
បទពិសោធន៍ជីវិត
មនុស្សម្នាក់ៗល្អបំផុតគឺត្រូវចេះរើបម្រះខ្លួនចេញពីគ្រប់ដំណាក់កាល។បើយើងមិនរើបម្រះខ្លួនទេ ហើយនៅស្ពឹកមួយកន្លែងគឺយើងមិនអាចលូតលាស់ទៅមុខបានទេ ហើយក៏មិនអាចស្គាល់ បទពិសោធន៍ផ្សេងទៀត នៃជិវិតបានដែរ។ ជីវិតរបស់មនុស្សម្នាក់ៗខ្លីណាស់ បើយើងរៀបរាប់ទៅមិនដែលមាន១០ឆ្នាំ ១០ដងនោះទេ ។ម្ល៉ោះហើយ ក្នុងមួយជីវិតរបស់យើង ទីកន្លែងមួយដែលអនុញ្ញាតឲ្យយើងអាចបញ្ចេញនូវស្នាដៃ បង្ហាញនូវបុគ្គលិកលក្ខណៈ បង្ហាញនូវតម្លៃពិតរបស់យើង គឺទីកន្លែងការងារ។នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារផេ្សង យើងអាចជាឪពុកគំរូ ឬស្វាមីគំរូ តែកន្លែងការងារផេ្សងគ្នា។ ម៉្លោះហើយ បានជាមនុស្សម្នាក់ៗ តែងតែឲ្យតម្លៃខ្លាំងដល់ការងារ។ពេលធ្វើការងារ ទើបយើងស្គាល់ខ្លួនឯងកាន់តែច្បាស់។ ម្យ៉ាងទៀតបុគ្គលិក លក្ខណៈ ក៏ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យយើងឃើញថា៖ តើនៅកន្លែងការងារ ពេលយើងនិយាយមានអ្នកស្តាប់អត់?យើងចេះបញ្ចុះបញ្ចូលគេដែរឬទេ?តើគំនិត ដែលយើងបញ្ចេញទៅ គេគាំទ្រដែរឬទេ? តើយើងជាមនុស្សស្វិតស្វាញដែរឬអត់?។ បុគ្គលិកលក្ខណៈនេះក៏ជា លទ្ធផល បានមកពីកត្តាច្រើនណាស់ ក្នុងនោះរាប់បញ្ចូលទាំងបទពិសោធន៍ក្នុងជីវិតផងដែរ។ គេតែងនិយាយថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចបញ្ចប់ការសិក្សាបានទេ ព្រោះការសិក្សាត្រូវធ្វើជារៀងរហូត ហើយបើងាកមកវិស័យសារព័ត៌មានវិញ វិស័យនេះទាមទារឲ្យយើងរៀនជារៀងរហូត ដែលជាចំណុចមួយអាចឲ្យយើងពង្រឹងចំណេះដឹង និងមួយទៀតគឺភាពវ័យឆ្លាតរបស់យើងតែម្ដង។ បរាជ័យជារឿងធម្មតា តែសំខាន់ត្រង់ថាយើងអាចទាញមេរៀនអ្វីខ្លះពីភាពបរាជ័យ ដួលហើយ បើយើងប្រឹងប្រែង គង់តែងើបឡើងវិញរួចជាដរាប។ អ្វីដែលមិនសម្លាប់យើង វានឹងធ្វើឲ្យយើងខ្លាំងជាងមុន។
ការចងចាំក្នុងជីវិតបំផុត
មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវយល់ដឹងពីសភាពការណ៍នៃប្រទេស តំបន់ និងពិភពលោក ឱ្យបានច្បាស់ លាស់ ដើម្បីកុំឲ្យចាញ់បោកភាពច្រំ ដែលនៃប្រវត្តិសាស្រ្ត។ នេះគឺជាមេរៀនធំបំផុតមួយ ដែលលោកតាន់ ហ្សង់-ហ្វ្រង់ស័រ បានទាញពីជីវិតជាង៤០ប្លាយឆ្នាំរបស់លោក។ លោកបានលើកឡើងថា កាលពីប្រទេសកម្ពុជាឆ្លងកាត់សង្គ្រាមស៊ីវិល ពោលគឺមុនពេលខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ប្រទេស ឪពុកលោកគឺជាអ្នកជំនួញម្នាក់ មួយថ្ងៃៗគិតតែធ្វើការងារគិតតែពី ប្រមូលប្រាក់ដើម្បីក្លាយជាអ្នកមាន ដើម្បីទុកទ្រព្យឲ្យកូនចៅ អត់ដែលគិតពីសភាពការណ៍ នៃប្រទេសទេ។ម៉្លោះហើយពេលខ្មែរក្រហមចូលស្រុកអ្វីៗទាំងអស់ ដែលឪពុកលោកបានខិតខំរកត្រូវបាត់បង់អស់រលីង។ មានន័យថាប្រវត្តិរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗនៅ ក្នុងប្រទេសនិមួយៗនឹងត្រូវ កិនកំទេចដោយកង់ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសនោះជាមិនខានឡើយ បើសិនជាម្នាក់ៗភ្លេចខ្លួនមិនរវល់ពីវាសនានៃប្រទេសជាតិ ពីសភាពការណ៍តំបន់ និងអន្តរជាតិ។
ផែនការអនាគត
ក្នុងរយៈ ពេល ២ ឬ៣ ឆ្នាំខាងមុខ លោកមានបំណងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិផ្សាយ ជាខេមរៈភាសា ក្លាយជាវិទ្យុគំរូមួយ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លើវិស័យព័ត៌មាន ដោយមានមហិច្ឆតាចង់ផ្សាយតែកម្មវិធីព័ត៌មាន សុទ្ធសាធរយៈពេល១៤ ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ។ តែទោះយ៉ាងណាតម្រូវការផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលមានសមត្ថភាពពិតប្រាកដនៅចោទជាបញ្ហានៅឡើយ។ដូច្នេះស្ថិត ក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នលោកកំពុងពង្រឹងកម្មវិធីផ្សាយ៣ម៉ោង និងព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍មួយម៉ោងម្ដង ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រិយមិត្តអ្នកស្តាប់បានស្គាល់វិទ្យុបារាំងអន្តរ ជាតិកាន់តែច្រើន ព្រោះកម្មវិធី ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងមានគោលដៅធំៗពីរ គឺផ្តល់និងពន្យល់ព័ត៌មាន ផ្តល់និងចែលរំលែកចំណេះដឹង។
បណ្ដាំផ្ញើទៅយុវជនជំនាន់ក្រោយ
យុវជនត្រូវបន្តរៀនសូត្រ ដើម្បីចាកចេញពីភាពអវិជ្ជា។អ្នកប្រាជ្ញម្នាក់ គឺលោកAlbert Einsteinបាន លើកឡើងថា៖ “បន្ទាប់ពីបានរៀនចេះដឹងកាន់តែច្រើន ខ្ញុំយល់កាន់តែច្បាស់ពីភាព ល្ងង់ខ្លៅរបស់ខ្ញុំ”។ មានន័យថា ចំណេះដឹងមានទំហំធំមហិមា គ្មានថ្ងៃណាអាចរៀនចប់ទេ៕
អានអត្ថបទ៖ ភ្នំពេញឥឡូវមិនដូចពីដើមទេ ការញ៉ាំកាហ្វេសឹងជារឿងធម្មតាទៅហើយ
អត្ថបទ៖មៃ សុខលីម